ชั้นประโยค ป.ธ.๓

ประโยค ป.ธ.๓
ปัญหาและเฉลย แปล มคธเป็นไทย
สอบ วันที่ ๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๙

๑.	ในพยัญชนะวรรค มีหลักการสังโยคอย่างไร และพยัญชนะไหนบ้าง ใช้สังโยคอย่างไร ฯ
๒.	วิธีเป็นอุปการะแก่การทำสนธิ เรียกว่าอะไร มีเท่าไร อะไรบ้าง ฯ ยญฺเจ, นาโคว ในคำว่า "อหํ นาโคว สงฺคาเม" ตัดต่ออย่างไร ฯ
๓.	จงตอบคำถามต่อไปนี้มาดู ก. ปฐมาวิภัตติแบ่งเป็นเท่าไร อะไรบ้าง ฯ ข. ภควโต เป็นวิภัตติไหนบ้าง ฯ ค. ศัพท์มโนคณะ เข้าสมาสแล้ว นิยมทำอย่างไร ฯ ฆ. ต ศัพท์ อย่างไรเป็นปุริสสัพพนาม อย่างไรเป็นวิเสสนสัพพนาม ฯ ง. สมฺปติ, สมนฺตา แปลว่าอย่างไร เป็นนิบาตบอกอะไร ฯ
๔.	ในอาขยาต วิภัตติไหน ใช้ปฐมบุรุษแทนมัธยมบุรุษเป็นพื้น ฯ อุทปาทิ ในประโยคว่า ปริวารํ นิสฺสาย ลาโภ อุทปาทิ นี้ ประกอบด้วย เครื่องปรุงอะไรบ้าง ฯ จงแก้คำที่เห็นว่าผิดให้ถูกตามหลักไวยากรณ์ ในประโยคต่อไปนี้ ก. เทสนาวสาเน องฺกุโร จ อินฺทโก จ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหิ ฯ ข. มา เอวํ กโรสิ ฯ ค. อุโภ ตีรานิ ภิชฺชึสุ ฯ
๕.	จงตอบคำถามต่อไปนี้มาดู ก. โพธิ ในคำว่า โพธิสตฺโต, โพธิาณตฺถาย, โพธิรุกฺขมูเล คำไหนเป็นรูปและสาธนะอะไร จงตั้งวิเคราะห์มาดู ฯ ข. สนฺโต, ลทฺธพฺโพ เป็น ธาตุ และ ปัจจัย อะไร ฯ
๖.	ตัปปุริสสมาสแปลกกันกับกัมมธารยสมาสอย่างไร ฯ ยถาสุขํ, อากิณฺณมนุสฺโส (เวสาลี), เอกีภาวสุขํ เป็นสมาสอะไร จงตั้งวิเคราะห์มาดู ฯ
๗.	ปัจจัยในสมุหตัทธิต ลงแทนศัพท์อะไร สำเร็จแล้วเป็นลิงค์อะไร ฯ มุฏฺสจฺจํ, อายสฺมา, ปูชนีโย ลงปัจจัยอะไร ในตัทธิตไหน จงตั้งวิเคราะห์มาดู ฯ

	ให้เวลา ๓ ชั่วโมง

เอกสารอ้างอิง
	เรื่อง สอบบาลี ของ สนามหลวงแผนกบาลี พ.ศ. ๒๕๒๙. หน้า