ข้อสอบวิชาธรรม ธศ.เอก 2552

ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นเอก
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.

คำสั่ง :	จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาท (X)ลงในช่อง ของข้อที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)

๑.	ธรรมวิจารณ์ หมายถึงอะไร ?
	ก.	การวิพากษ์วิจารณ์ธรรม	ข.	การเลือกเฟ้นพิจารณาธรรม
	ค.	การโต้วาทีในหัวข้อธรรม	ง.	การวิเคราะห์ธรรม

๒.	คนผู้ไร้พิจารณ์หมายถึง...?
	ก.	ไร้การศึกษา	ข.	ไร้ความสามารถ
	ค.	ไร้ศีลธรรม	ง.	ไร้ปัญญาพิจารณา

๓.	ผู้ข้องอยู่ในโลกมีอาการเช่นไร ?
	ก.	ติดในสิ่งล่อใจ	ข.	สนใจข่าวสารโลก
	ค.	อยากมีอยากเป็น	ง.	อยากเกิดในโลก

๔.	ผู้ข้องอยู่ในโลกจะได้รับผลอย่างไร ?
	ก.	ได้สุขฝ่ายเดียว	ข.	สนใจข่าวสารโลก
	ค.	ได้ทั้งสุขและทุกข์	ง.	ไม่ได้ทั้งสุขและทุกข์

๕.	"ผู้รู้หาข้องอยู่ไม่" หมายความว่าอย่างไร ?
	ก.	ผู้รู้ยังยินดีอยู่	ข.	ผู้ข้องอยู่จึงจะได้รู้
	ค.	ผู้รู้เป็นผู้ฉลาด	ง.	ผู้รู้โลกตามความเป็นจริง

๖.	ท่านเปรียบสิ่งที่มีอุปการะว่าเหมือนเภสัช เพราะเหตุใด ?
	ก.	ให้คุณฝ่ายเดียว	ข.	ให้โทษฝ่ายเดียว
	ค.	ให้ทั้งคุณและโทษ	ง.	ให้ความสะดวกสบาย

๗.	คำว่า "นิพพิทา" มีความหมายตรงกับข้อใด ?
	ก.	ความหน่ายทำบาป	ข.	ความหน่ายปฏิบัติธรรม
	ค.	ความหน่ายที่เกิดจากกิเลส	ง.	ความหน่ายในกองสังขาร

๘.	คำว่า "มาร" มีความหมายตรงกับข้อใด ?
	ก.	ล้างผลาญชีวิต	ข.	ล้างผลาญความดี
	ค.	ล้างผลาญความเจริญ	ง.	ล้างผลาญสติปัญญา

๙.	"ผู้ใดรักษาจิตผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร" คำว่า มาร หมายถึง ?
	ก.	พญามาร	ข.	กิเลสมาร
	ค.	ขันธมาร	ง.	อภิสังขารมาร

๑๐.	คำว่า "บ่วงแห่งมาร" คืออะไร ?
	ก.	วัตถุกาม	ข.	กิเลสกาม
	ค.	กามราคะ	ง.	กามตัณหา

๑๑.	กามคุณ ๕ จัดเป็นบ่วงแห่งมารเพราะเหตุใด ?
	ก.	ทำให้ใจเศร้าหมอง	ข.	ทำให้ใจเดือดร้อน
	ค.	ทำให้ใจเบิกบาน	ง.	ทำให้ใจหลงติด

๑๒.	จะพ้นจากบ่วงแห่งมารได้ต้องทำอย่างไร ?
	ก.	ให้ทาน	ข.	รักษาศีล
	ค.	ฟังธรรม	ง.	สำรวมจิต/เจริญปัญญา

๑๓.	ข้อใดไม่ใช่อาการสำรวมจิต ?
	ก.	สำรวมอินทรีย์	ข.	สำรวมในปาฏิโมกข์
	ค.	บำเพ็ญสมถะ	ง.	เจริญวิปัสสนา

๑๔.	สามัญญลักษณะ ได้แก่อะไร ?
	ก.	ลักษณะไม่เที่ยง	ข.	ลักษณะเป็นทุกข์
	ค.	ลักษณะไม่ใช่ตัวตน	ง.	ลักษณะเสมอกันแห่งสังขาร

๑๕.	สังขารในขันธ์ ๕ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	สภาพอันธรรมดาแห่งขึ้น	ข.	สภาพผู้ปรุงแต่งใจ
	ค.	สภาพอันธาตุ ๔ แต่งขึ้น	ง.	สภาพที่เป็นเอง

๑๖.	ข้อใดไม่ใช่ อนิจจลักษณะ ?
	ก.	ว่างเปล่า	ข.	แปรไปในระหว่าง
	ค.	ไม่คงที่	ง.	เกิดแล้วดับ

๑๗.	คำว่า "ปกิณณกทุกข์" ในทุกขตาได้แก่อะไร ?
	ก.	ชาติ	ข.	ชรา
	ค.	มรณะ	ง.	โสกะ

๑๘.	อะไรปิดบังไว้ จึงมองไม่เห็นอนิจจลักษณะ ?
	ก.	ความเข้าใจผิด	ข.	ความเคลื่อนไหว
	ค.	ความสืบต่อ	ง.	ความเป็นกลุ่มก้อน

๑๙.	สภาวทุกข์ได้แก่ข้อใด ?
	ก.	ความเจ็บปวด	ข.	ความแก่ชรา
	ค.	ความร้อนใจ	ง.	ความหิวกระหาย

๒๐.	นิพัทธทุกข์ ทุกข์เนืองนิตย์ ได้แก่อะไร ?
	ก.	ชาติ	ข.	ชรา
	ค.	โสกะ	ง.	หิว

๒๑.	สันตาปทุกข์ เกิดจากอะไร ?
	ก.	เกิดเอง	ข.	ผลกรรม
	ค.	กิเลส	ง.	ทุกขเวทนา

๒๒.	การเห็นอนัตตาต้องมีอะไรกำกับ จึงจะไม่เป็นมิจฉาทิฏฐิ ?
	ก.	ศรัทธา	ข.	นิพพิทาญาณ
	ค.	สมาธิ	ง.	โยนิโสมนสิการ

๒๓.	คำสอนในข้อใด ที่ศาสนาอื่นไม่มี ?
	ก.	บาป บุญ	ข.	นรก สวรรค์
	ค.	อนัตตา	ง.	ตายแล้วเกิด

๒๔.	คำว่า "วิมุตติ" หมายถึงหลุดพ้นจากอะไร ?
	ก.	ตัณหา	ข.	อาสวกิเลส
	ค.	อวิชชา	ง.	อุปาทาน

๒๕.	การอ้อนวอนบวงสรวง จัดเข้าในอาสวะข้อใด ?
	ก.	อวิชชาสวะ	ข.	กามาสวะ
	ค.	กิเลสาสวะ	ง.	ภวาสวะ

๒๖.	กิเลสที่หมักดองอยู่ในจิตตสันดาน เรียกว่าอะไร ?
	ก.	อนุสัย	ข.	อาสวะ
	ค.	โอฆะ	ง.	อวิชชา

๒๗.	ปฏิปทาของพระอรหันต์ผู้เจริญสมถะก่อนแล้วจึงเจริญวิปัสสนา เรียกว่าอะไร ?
	ก.	เจโตวิมุตติ	ข.	ปัญญาวิมุตติ
	ค.	วิกขัมภนวิมุตติ	ง.	สมุทเฉทวิมุตติ

๒๘.	ความบริสุทธิ์ภายใน ย่อมมีได้ด้วยอะไร ?
	ก.	ทาน	ข.	ศีล
	ค.	สมาธิ	ง.	ปัญญา

๒๙.	สัมมาวายามะ ในมรรค ๘ สงเคราะห์เข้าในวิสุทธิข้อใด ?
	ก.	สีลวิสุทธิ	ข.	จิตตวิสุทธิ
	ค.	ทิฏฐิวิสุทธิ	ง.	ญาณทัสสนวิสุทธิ

๓๐.	การพิจารณาเห็นสังขารโดยไตรลักษณ์ จัดเป็นวิสุทธิอะไร ?
	ก.	สีลวิสุทธิ	ข.	จิตตวิสุทธิ
	ค.	ทิฏฐิวิสุทธิ	ง.	ญาณทัสสนวิสุทธิ

๓๑.	ผู้เว้นจากการเบียดเบียนทางกาย วาจา ใจ ชื่อว่ามีธรรมใด อยู่ภายใน ?
	ก.	วิมุตติ	ข.	วิสุทธิ
	ค.	วิราคะ	ง.	สันติ

๓๒.	ธรรมใดส่งเสริมให้สังคมเกิดสันติสุข ?
	ก.	สุจริต	ข.	บุญกิริยาวัตถุ
	ค.	อคติ	ง.	พรหมวิหาร

๓๓.	โลกามิส ได้แก่อะไร ?
	ก.	กามคุณ	ข.	กามตัณหา
	ค.	กามราคะ	ง.	กิเลสกาม

๓๔.	จุดมุ่งหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา คืออะไร ?
	ก.	สวรรค์	ข.	พรหมโลก
	ค.	นิพพาน	ง.	ดับสูญ

๓๕.	หาเครื่องเสียบแทงมิได้ เป็นความหมายของข้อใด ?
	ก.	วิราคะ	ข.	นิพพิทา
	ค.	วิมุตติ	ง.	นิพพาน

๓๖.	ภิกษุ เธอจงวิดเรือนี้ เรืออันเธอวิดแล้ว จักพลันถึง เรือในที่นี้ หมายถึงอะไร ?
	ก.	วัตถุ	ข.	สัตว์
	ค.	อัตตภาพ	ง.	กิเลส

๓๗.	กัมมัฏฐาน คืออะไร ?
	ก.	อุบายชำระจิต	ข.	อุบายกำจัดกิเลส
	ค.	อุบายสงบใจ	ง.	อุบายเรืองปัญญา

๓๘.	ความมีจิตแน่วแน่ เรียกว่าอะไร ?
	ก.	สมาบัติ	ข.	สมาธิ
	ค.	ฌาน	ง.	กัมมัฏฐาน

๓๙.	จิตเป็นสมาธิ ต้องเป็นจิตสงบจากอะไร ?
	ก.	กิเลสตัณหา	ข.	อาสวะกิเลส
	ค.	อกุศลวิตก	ง.	นิวรณ์

๔๐.	คนราคะจริต ควรเจริญกัมฐานข้อใด ?
	ก.	เมตตา	ข.	กรุณา
	ค.	อสุภะ	ง.	อนุสสติ

๔๑.	ข้อใดต่อไปนี้กล่าวได้ถูกต้อง ?
	ก.	อสุภะแก้โทสจริต	ข.	เมตตาแก้สัทธาจริต
	ค.	ศรัทธาแก้วิตกจริต	ง.	อานาปานสติแก้โมหจริต

๔๒.	คนประเภทใด ปฏิบัติกัมมัฏฐานไม่ได้ผล ?
	ก.	คนหลงสติ	ข.	คนหนุ่มสาว
	ค.	เด็กนักเรียน	ง.	คนเจ็บป่วย

๔๓.	ทรงเป็นผู้ฝึกฝนได้อย่างยอดเยี่ยม ตรงกับพุทธคุณข้อใด ?
	ก.	สมฺมาสมฺพุทฺโธ	ข.	วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
	ค.	อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ	ง.	สตฺถา เทวมนุสฺสานํ

๔๔.	พุทธคุณข้อใด จัดเป็นพระวิสุทธิคุณ ?
	ก.	อรหํ	ข.	สมฺมาสมฺพุทฺโธ
	ค.	ภควา	ง.	วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน

๔๕.	ตจปัญจกกัมมัฏฐาน มีวิธีพิจารณาโดยอาการอย่างไร ?
	ก.	โดยเป็นของน่ารัก	ข.	โดยเป็นของโสโครก
	ค.	โดยเป็นของไม่เที่ยง	ง.	โดยความมิใช่ตัวตน

๔๖.	คนนอนฝันร้าย ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?
	ก.	เมตตา	ข.	กายคตาสติ
	ค.	กสิณ	ง.	จตุธาตุววัตถาน

๔๗.	คนละโมบในอาหาร แก้ด้วยกัมมัฏฐานชนิดใด ?
	ก.	อสุภกัมมัฏฐาน	ข.	มรณัสสติ
	ค.	อนุสสติกัมมัฏฐาน	ง.	อาหาเรปฏิกูลสัญญา

๔๘.	คำว่า วิปัสสนา มีความหมายว่าอย่างไร ?
	ก.	เห็นแจ้งรูปนาม	ข.	เห็นแจ้งนิพพาน
	ค.	เห็นแจ้งสังขาร	ง.	เห็นแจ้งอวิชชา

๔๙.	อะไรเป็นเหตุให้ผู้บำเพ็ญวิปัสสนาเข้าใจผิดว่าตนบรรลุมรรคผล ?
	ก.	วิปัลลาส	ข.	วิปัสสนูปกิเลส
	ค.	อุปกิเลส	ง.	นิวรณ์

๕๐.	ผลสูงสุดของวิปัสสนา คืออะไร ?
	ก.	เห็นสังขารเกิดดับ	ข.	เห็นสังขารตามเป็นจริง
	ค.	เห็นสังขารเป็นทุกข์	ง.	เห็นสังขารเป็นอนัตตา



เอกสารอ้างอิง
	เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๒. หน้า ๑๙๐-๑๙๘.