ปัญหาและเฉลย
วิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. วิชาอุโบสถศีล มีรายละเอียดเนื้อหาเกี่ยวกับศีลข้อใด ?
  ก. ศีล ๕ ข. ศีล ๘
  ค. ศีล ๑๐ ง. ศีล ๒๒๗
 
๒. ในการบำเพ็ญกุศลทุกครั้ง เหตุใดจึงต้องมีการสมาทานศีลก่อน ?
  ก. เพราะศีลเป็นเครื่องรองรับ
กุศลกรรม		 ข. เพราะศีลเป็นอุบายทำ
กายใจให้ตั้งมั่น
  ค. เพราะต้องการสืบทอด
ประเพณีนิยม		 ง. เพราะให้ปฏิบัติขั้นตอน
พิธีกรรม
 
๓. แผ่นดินเป็นที่รองรับทุกสรรพสิ่ง ศีลเป็นเครื่องรองรับอะไร ?
  ก. กุศลจิต ข. กุศลกรรม
  ค. กุศลมูล ง. กุศลธรรม
 
๔. แรกจะนับถือพระพุทธสาสนา ควรเปล่งวาจาเข้าถึงพระรัตนตรัย
เพื่อปลูกฝังคุณธรรมใด ให้เกิดขึ้นก่อน ?
  ก. ศีล ข. ศรัทธา
  ค. จาคะ ง. ปัญญา
 
๕. คำว่า พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ พระพุทธเจ้าตรัสแก่ใครเป็นครั้งแรก ?
  ก. พระเจ้าพิมพิสาร ข. พระมหาสาวก ๘๐
  ค. พระอรหันต์ ๖๐ ง. พระปัญจวัคคีย์ ๕
 
๖. ในพระรัตนตรัย อะไรรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในทางที่ชั่ว ?
  ก. พระพุทธ ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๗. คำว่า สรณะ ในอุโบสถศีล หมายถึงอะไร ?
  ก. วัตถุมงคล ข. พระพุทธรูป
  ค. โชควาสนา ง. พระรัตนตรัย
 
๘. การถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นที่พึ่งที่ระลึก เรียกอะไร ?
  ก. อาราธนาศีล ข. สมาทานศีล
  ค. รับสรณคมน์ ง. รักษาศีล ๘
 
๙. การเข้าถึงสรณคมน์ของใคร มีความมั่นคงมากกว่าของผู้อื่น ?
  ก. ปุถุชน ข. สามัญชน
  ค. อริยชน ง. โลกิยชน
 
๑๐. การเข้าถึงสรณคมน์ของพุทธศาสนิกชน จะสิ้นสุดลงตอนใด ?
  ก. เกิดสงสัย ข. ศีลขาด
  ค. ไม่เชื่อถือ ง. เสียชีวิต
 
๑๑. สงสัยว่าพระพุทธเจ้ามีจริงหรือ เป็นเหตุให้สรณคมน์เป็นเช่นไร ?
  ก. เศร้าหมอง ข. บกพร่องไป
  ค. ต้องรับใหม่ ง. ขาดลงทันที
 
๑๒. สรณคมน์เศร้าหมองเพราะความไม่เอื้อเฟื้อ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ไม่เล่าเรียนคำสอน ข. ไม่เชื่อเรื่องบุญ
  ค. ไม่เคารพพระสงฆ์ ง. สงสัยเรื่องนรก
 
๑๓. ปฏิบัติตนอย่างไร จึงถูกต้องตามหลักการเข้าถึงสรณคมน์ ?
  ก. ขอพรดีจากหนูหูทิพย์ ข. ไหว้สิ่งศักดิสิทธิ์ทั่วถิ่นไทย
  ค. สร้างพระพิฆเนศวร์ใหญ่ ง. ให้ปฏิบัติขัดเกลากิเลส
 
๑๔. พระรัตนตรัยมีความเกี่ยวเนื่องกัน หากเปรียบพระพุทธเจ้าเป็นผู้
ชี้ขุมทรัพย์ พระสงฆ์จะเปรียบเหมือนอะไร ?
  ก. คนฝังขุมทรัพย์ ข. คนเฝ้าขุมทรัพย์
  ค. คนพบขุมทรัพย์ ง. คนใช้สอยทรัพย์
 
๑๕. ข้อใด เป็นประโยชน์สูงสุดในการเข้าถึงพระรัตนตรัย ?
  ก. ได้สวดมนต์ ข. ได้กราบไหว้
  ค. ได้ตักบาตร ง. ได้เห็นธรรม
 
๑๖. ข้อใด ถือเป็นที่พึ่งสูงสุดในทางพระพุทธศาสนา ?
  ก. พระรัตนตรัย ข. ต้นไม้
  ค. ภูเขา ง. แม่น้ำ
 
๑๗. อุโบสถ เป็นเรื่องบำเพ็ญกุศลความดีของใคร ?
  ก. คฤหัสถ์ ข. ภิกษุ
  ค. สามเณร ง. แม่ชี
 
๑๘. การรักษาอุโบสถ บัญญัติขึ้นด้วยวัตถุประสงค์ใด ?
  ก. เพื่อทำกิจทางพระพุทธ
ศาสนา		 ข. เพื่อหยุดการงานของ
คฤหัสถ์
  ค. เพื่อขัดเกลากิเลส
อย่างหยาบ		 ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๙. การรักษาอุโบสถ เริ่มปฏิบัติกันมาตั้งแต่เมื่อไร ?
  ก. ก่อนพุทธกาล ข. สมัยพุทธกาล
  ค. กึ่งพุทธกาล ง. หลังพุทธกาล
 
๒๐. การรักษาอุโบสถ นอกจากให้ทานรักษาศีลและเจริญภาวนาแล้ว
ควรทำอย่างไรอีก ?
  ก. อยู่ให้ครบเดือน ข. อยู่ให้ครบพรรษา
  ค. อยู่ให้ครบเวลา ง. อยู่ครึ่งวันพอแล้ว
 
๒๑. อุโบสถนอกพุทธกาลกับสมัยพุทธกาล เหมือนกันในข้อใด ?
  ก. การรักษาศีล ๘ ข. การรับสรณคมน์
  ค. การสมาทานศีล ง. การงดเว้นอาหาร
 
๒๒. หากรักษาปฏิชาครอุโบสถในวัน ๘ ค่ำ วันรับจะเป็นวันกี่ค่ำ ?
  ก. ๖ ค่ำ ข. ๗ ค่ำ
  ค. ๘ ค่ำ ง. ๙ ค่ำ
 
๒๓. อุโบสถที่อุบาสกอุบาสิกานิยมรักษาในวันพระวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง
เป็นอุโบสถประเภทใด ?
  ก. ปรกติอุโบสถ ข. ปฏิชาครอุโบสถ
  ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. นิคคัณฐอุโบสถ
 
๒๔. อุโบสถประเภทใด เทียบได้กับการอยู่จำพรรษาของพระภิกษุ ?
  ก. ปกติอุโบสถ ข. ปฏิชาครอุโบสถ
  ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ ง. นิคคัณฐอุโบสถ
 
๒๕. อุโบสถประกอบด้วยองค์ ๘ หมายถึงข้อใด ?
  ก. ทิศ ๘ ข. บุคคล ๘
  ค. ศีล ๘ ง. มรรค ๘
 
๒๖. การจะรักษาอุโบสถศีลไม่ให้ขาดให้ด่างพร้อย ต้องทำอย่างไร ?
  ก. สมาทานศีล ข. งดจากข้อห้าม
  ค. ตั้งใจภาวนา ง. ถือให้ครบเวลา
 
๒๗. อุโบสถศีลข้อใด ขาดเพราะประพฤติผิดทางวาจา ?
  ก. ปาณาติบาต ข. อทินนาทาน
  ค. กาเมสุมิจฉาจาร ง. มุสาวาท
 
๒๘. อุโบสถศีลข้อใด ขาดเพราะประพฤติเกี่ยวข้องในกาม ?
  ก. สิกขาบทที่ ๑ ข. สิกขาบทที่ ๒
  ค. สิกขาบทที่ ๓ ง. สิกขาบทที่ ๔
 
๒๙. เหตุเป็นที่ตั้งแห่งความประมาทในอุโบสถศีลข้อ ๕ คืออะไร ?
  ก. ฆ่าสัตว์ ข. ลักขโมย
  ค. พูดปด ง. ดื่มน้ำเมา
 
๓๐. คำว่า อพรหมจรรย์ ในอุโบสถศีลข้อที่ ๓ หมายถึงอะไร ?
  ก. การล่วงประเวณี ข. การร้องเพลง
  ค. การดื่มสุราเมรัย ง. การอดอาหาร
 
๓๑. สิ่งเป็นข้าศึกแก่พรหมจรรย์ในอุโบสถศีลข้อ ๓ คืออะไร ?
  ก. แต่งตัว ข. เสพกาม
  ค. พูดปด ง. ลักขโมย
 
๓๒. ในอุโบสถศีลข้อ ๖ กำหนดให้ผู้สมาทานรักษาต้องงดเว้นอะไร ?
  ก. ขับร้อง ข. ดูการเล่น
  ค. แต่งตัว ง. อาหารค่ำ
 
๓๓. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ กำหนดให้ผู้สมาทานรักษาต้องเว้นเรื่องใด ?
  ก. เสพกาม ข. ลักทรัพย์
  ค. แต่งตัว ง. ดื่มเหล้า
 
๓๔. กาลที่กำหนดให้ผู้รักษาอุโบสถบริโภคอาหารได้ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ตอนเช้า ข. ตอนบ่าย
  ค. ตอนเย็น ง. ตอนค่ำ
 
๓๕. วันอัฏฐมีในคำประกาศอุโบสถ หมายถึงวันกี่ค่ำ ?
  ก. วัน ๘ ค่ำ ข. วัน ๑๐ ค่ำ
  ค. วัน ๑๔ ค่ำ ง. วัน ๑๕ ค่ำ
 
๓๖. อุโบสถของใคร มีข้อห้ามในบางเรื่องไม่ห้ามในบางเรื่อง ?
  ก. อุบาสก ข. อุบาสิกา
  ค. อาชีวก ง. นิครนถ์
 
๓๗. ผู้รักษาอุโบสถทายากันยุง ถือว่าไม่ละเมิดศีล เพราะสาเหตุใด ?
  ก. ป้องกันตัว ข. ประเทืองผิว
  ค. ให้สบายใจ ง. ดับกลิ่นกาย
 
๓๘. การกระทำใด ไม่เป็นข้อศึกต่อการรักษาอุโบสถศีลข้อ ๗ ?
  ก. ขับบทเสภา ข. สวดสรภัญญะ
  ค. ดูโขนละคร ง. ฟ้อนรำขับร้อง
 
๓๙. ในการรักษาอุโบสถ ห้ามผู้สมาทานรักษานอนบนที่นอนสูงใหญ่
เพื่อป้องกันอะไร ?
  ก. ความกำหนัด ข. อุบัติเหตุ
  ค. การนอนมาก ง. สัตว์ร้าย
 
๔๐. ในพิธีรักษาอุโบสถ  กำหนดให้ผู้สมาทานรักษาทำเรื่องใดก่อน ?
  ก. กราบพระรัตนตรัย ข. ประกาศคำอุโบสถ
  ค. สมาทานศีล ง. เจริญภาวนา
 
๔๑. ผู้สมาทานอุโบสถไม่รู้ภาษาบาลี ควรปฏิบัติอย่างไร ?
  ก. กล่าวเป็นภาษาไทย ข. กล่าวเป็นภาษาบาลี
  ค. กล่าวที่หน้าพุทธรูป ง. ไม่ต้องกล่าวเลยก็ได้
 
๔๒. ครั้นถึงวันอุโบสถ ควรสมาทานองค์อุโบสถในเวลาใด ?
  ก. ตอนเช้า ข. ตอนเที่ยงวัน
  ค. ตอนบ่าย ง. ตอนกลางคืน
 
๔๓. ปัจจุบัน นิยมให้สมาทานศีลอุโบสถกับใคร ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระสงฆ์
  ค. หลวงปู่ฤาษี ง. คฤหัสถ์
 
๔๔. หลังเข้าจำอุโบสถ ปฏิบัติตนอย่างไร บาปอกุศลจึงไม่เกิดขึ้น ?
  ก. นึกถึงบ้าน ข. นึกถึงหลาน
  ค. นึกถึงทาน ง. นึกถึงลูกๆ
 
๔๕. เรื่องที่ไม่ควรนำมาพูดในขณะถืออุโบสถศีล จัดเป็นอุโบสถใด ?
  ก. โคปาลกอุโบสถ ข. อริยอุโบสถ
  ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ปกติอุโบสถ
 
๔๖. พูดเรื่องทำมาหากินในขณะถืออุโบสถศีล จัดเป็นอุโบสถใด ?
  ก. โคปาลกอุโบสถ ข. อริยอุโบสถ
  ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ปกติอุโบสถ
 
๔๗. อุโบสถประเภทใด มีอานิสงส์มาก เพราะตั้งใจรักษา ?
  ก. โคปาลกอุโบสถ ข. อริยอุโบสถ
  ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๘. อุโบสถประเภทใด เปรียบผู้รักษาเหมือนคนรับจ้างเลี้ยงโค ?
  ก. โคปาลกอุโบสถ ข. ปาฏิหาริยอุโบสถ
  ค. นิคคัณฐอุโบสถ ง. ปฏิชาครอุโบสถ
 
๔๙. การถืออุโบสถศีลจะได้รับผลมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับอะไร ?
  ก. บุญบารมี ข. โชควาสนา
  ค. ชะตาชีวิต ง. ความตั้งใจ
 
๕๐. อุโบสถศีล สร้างความปลอดภัยให้แก่มนุษย์อย่างไร ?
  ก. ให้ได้เกิดบนสวรรค์ ข. ให้ไม่มีเวรต่อกัน
  ค. ให้ทันพระศรีอาริย์ ง. ให้บรรลุนิพพาน
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๒. หน้า
         

ข้อสอบสนามหลวง