ปัญหาและเฉลย
วิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วัน์ ที่ ธ พ.ศ. ๒๕
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วฝนลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. คุณธรรมใด ใช้ควบคุมความประพฤติทางกายวาจา ?
  ก. ทาน ข. ศีล
  ค. สมาธิ ง. ปัญญา
 
๒. อุโบสถศีล หมายถึงศีลประเภทใด ?
  ก. ศีล ๕ ข. ศีล ๘
  ค. ศีล ๑๐ ง. ศีล ๒๒๗
 
๓. บุคคลที่อยู่ในวัยใด ควรรักษาอุโบสถศีล ?
  ก. วัยเด็ก ข. วัยทำงาน
  ค. วัยชรา ง. ทุกวัย
 
๔. คำว่า ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ ใครกล่าวครั้งแรก ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระสารีบุตร
  ค. พระอานนท์ ง. พระอัสสชิ
 
๕. พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ รวมเรียกว่าอะไร ?
  ก. ไตรรัตน์ ข. ไตรสิกขา
  ค. ไตรลักษณ์ ง. ไตรภูมิ
 
๖. ผู้ประสงค์เข้าสู่พระพุทธศาสนา ต้องเข้าถึงทางใด ?
  ก. สิกขา ๓ ข. รัตนะ ๓
  ค. ทวาร ๓ ง. ภูมิ ๓
 
๗. คำว่า พุทธะ แปลว่าอะไร ?
  ก. ผู้ไปดี ข. ผู้รู้แจ้งโลก
  ค. ผู้รู้ ง. ผู้แจกธรรม
 
๘. รัตนะใด รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในอบาย ?
  ก. พุทธรัตนะ ข. ธรรมรัตนะ
  ค. สังฆรัตนะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๙. พระสงฆ์ มีความเสมอกันด้วยคุณธรรมใด ?
  ก. ศรัทธา - ปัญญา ข. ขันติ - โสรัจจะ
  ค. ทิฏฐิ - ศีล ง. หิริ - โอตตัปปะ
 
๑๐. สรณะมีความหมายว่าทำลาย ได้แก่ทำลายสิ่งใด ?
  ก. สุข ข. ทุกข์
  ค. ศัตรู ง. โรค
 
๑๑. บุคคลผู้ถึงสรณคมน์ มีกี่ประเภท ?
  ก. ๑ ประเภท ข. ๒ ประเภท
  ค. ๓ ประเภท ง. ๔ ประเภท
 
๑๒. การขาดสรณคมน์ ย่อมมีในบุคคลประเภทใด ?
  ก. ปุถุชน ข. พระโสดาบัน
  ค. พระสกทาคามี ง. พระอนาคามี
 
๑๓. สรณคมน์ของบุคคลใด มั่นคงที่สุด ?
  ก. ปุถุชน ข. สามัญชน
  ค. กัลยาณชน ง. อริยชน
 
๑๔. พระเทวทัตขาดสรณคมน์เพราะเหตุใด ?
  ก. ตาย ข. ทำร้ายพระศาสดา
  ค. ถือศาสดาอื่น ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๕. สรณคมน์เศร้าหมองเพราะไม่เชื่อเรื่องบุญบาปตรงกับข้อใด ?
  ก. ไม่รู้ ข. รู้ผิด
  ค. สงสัย ง. ไม่เอื้อเฟื้อ
 
๑๖. ผู้เข้าจำอุโบสถศีล พึงงดเว้น เรื่องใด ?
  ก. งานบ้าน ข. สวดมนต์
  ค. ฟังเทศน์ ง. นั่งสมาธิ
 
๑๗. จุดประสงค์การเข้าจำอุโบสถศีล เพื่อขัดเกลาอะไร ?
  ก. วัฏฏะ ข. กิเลส
  ค. กรรม ง. วิบาก
 
๑๘. ปฏิชาครอุโบสถ กำหนดให้รักษาคราวละกี่วัน ?
  ก. ๑ วัน ข. ๓ วัน
  ค. ๓ เดือน ง. ๔ เดือน
 
๑๙. วันจาตุททสี ในคำประกาศอุโบสถ หมายถึงวันกี่ค่ำ ?
  ก. ๗ ค่ำ ข. ๘ ค่ำ
  ค. ๑๔ ค่ำ ง. ๑๕ ค่ำ
 
๒๐. อุโบสถ แปลว่าอะไร ?
  ก. การเข้าจำ ข. การอดอาหาร
  ค. การปฏิบัติธรรม ง. การจำพรรษา
 
๒๑. ผู้เ้ข้าจำอุโบสถศีล พึงปฏิบัติตนเช่นใด ?
  ก. พูดมาก ข. นอนมาก
  ค. กินมาก ง. นั่งสมาธิมาก
 
๒๒. คำสั่งใด เป็นการล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อที่ ๑ ?
  ก. สั่งให้ฆ่่า ข. สั่งให้ลัก
  ค. สั่งให้ปด ง. สั่งให้รำ
 
๒๓. องค์ที่ทำให้อุโบสถศีลข้อที่ ๑ ขาดตรงกับข้อใด ?
  ก. สัตว์ตาย ข. ลักมาได้
  ค. มีความยินดี ง. ดื่มล่วงลำคอ
 
๒๔. อวิญญาณกทรัพย์ได้แก่ทรัพย์ประเภทใด ?
  ก. ช้างพลาย ข. ม้าลาย
  ค. วัวกระทิง ง. กบไสไม้
 
๒๕. อทินนาทานา เวรมณี หมายถึงเจตนางดเว้นในเรื่องใด ?
  ก. การฆ่า ข. การลัก
  ค. การพูดเท็จ ง. การดื่มสุรา
 
๒๖. องค์ที่ทำให้อุโบสถศีลข้อที่ ๒ ขาด ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัตว์ตาย ข. ลักมาได้
  ค. มีความยินดี ง. ดื่มล่วงลำคอ
 
๒๗. การลักลอบตัดไม้ในป่าสงวน ชื่อว่าล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อใด ?
  ก. ข้อที่ ๑ ข. ข้อที่ ๒
  ค. ข้อที่ ๓ ง. ข้อที่ ๔
 
๒๘. การถือเอาสิ่งของที่เจ้าของหวงแหน เป็นกิริยาของคนเช่นใด ?
  ก. คนโหดร้าย ข. คนหัวขโมย
  ค. คนเจ้าชู้ ง. คนขี้เมา
 
๒๙. ผู้รักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๓ พึงงดเว้น เรื่องใด ?
  ก. เสพเมถุน ข. พูดเท็จ
  ค. ดื่มสุรา ง. ฟ้อนรำ
 
๓๐. อุโบสถศีลข้อที่ ๓ มุ่งขัดเกลาสิ่งใด ?
  ก. ราคะ ข. โลภะ
  ค. โทสะ ง. โมหะ
 
๓๑. ข้อใด จัดเป็นองค์ของอุโบสถศีลข้อที่ ๓ ?
  ก. คิดจะฆ่า ข. คิดจะลัก
  ค. คิดจะเสพ ง. คิดจะดื่ม
 
๓๒. อุโุบสถศีลข้อว่า มุสาวาทา เวรมณี ให้เว้นจากคำพูดเช่นใด ?
  ก. คำเท็จ ข. คำสัตย์
  ค. คำไพเราะ ง. คำสุภาพ
 
๓๓. ผู้รักษาอุโบสถศีลข้อ ที่ ๔ พึงสำรวมระวังเรื่องใด ?
  ก. สิ่งที่ทำ ข. คำที่พูด
  ค. เรื่องที่คิด ง. จิตกำหนัด
 
๓๔. ข้อใด เป็นองค์ของอุโบสถศีลข้อที่ ๔ ?
  ก. สัตว์มีชีวิต ข. จิตคิดจะลัก
  ค. เรื่องไม่จริง ง. สิ่งทำให้เมา
 
๓๕. ผู้รักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๕ พึงเว้น เครื่องดื่มประเภทใด ?
  ก. โซดา ข. กาแฟ
  ค. น้ำชา ง. เบียร์
 
๓๖. อุโบสถศีลข้อใด ทำให้ผู้รักษามีสติรอบคอบ ?
  ก. ข้อที่ ๔ ข. ข้อที่ ๕
  ค. ข้อที่ ๖ ง. ข้อที่ ๗
 
๓๗. วัตถุเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท ได้แก่อะไร ?
  ก. น้ำเมา ข. น้ำข้าว
  ค. น้ำผึ้ง ง. น้ำอ้อย
 
๓๘. อุโบสถศีลข้อที่ ๕ ให้ประโยชน์แก่ผู้รักษาอย่างไร ?
  ก. อายุยืน ข. มีทรัพย์
  ค. น่าเชื่อถือ ง. สุขภาพดี
 
๓๙. สิ่งเป็นปฏิปักข์ต่ออุโบสถศีลข้อ ๕ คืออะไร ?
  ก. น้ำหอม ข. ดอกไม้
  ค. สุราเมรัย ง. ที่นอนสูง
 
๔๐. คำว่า วิกาล ในอุโบสถศีลข้อที่ ๖ หมายถึงเวลาใด ?
  ก. เช้า ข. สาย
  ค. ก่อนเที่ยง ง. บ่าย
 
๔๑. อุโบสถศีลข้อที่ ๖ บัญญัติไว้เพื่อให้ตัดความกังวลเรื่องใด ?
  ก. การพูด ข. การกิน
  ค. การแต่งตัว ง. การนอน
 
๔๒. ความพยายามใด เป็นองค์แห่งอุโบสถศีลข้อที่ ๖ ?
  ก. ลัก ข. พูด
  ค. ดื่ม ง. กลืน
 
๔๓. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ห้ามทำเรื่องใด ?
  ก. อาบน้ำ ข. แปรงฟัน
  ค. ทายากันยุง ง. ทาน้ำหอม
 
๔๔. คำว่า คีตะ ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ได้แก่กิริยาใด ?
  ก. ร้องทุกข์ ข. ร้องเรียน
  ค. ร้องเพลง ง. ร้องไห้
 
๔๕. คำว่า มัณฑนะ ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ได้แก่กิริยาใด ?
  ก. ฟ้อนรำ ข. ร้องเพลง
  ค. ตีกลอง ง. แต่งตัว
 
๔๖. คำว่า คันธะ ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ หมายถึงสิ่งใด ?
  ก. ของหอม ข. ของคาว
  ค. ของหวาน ง. ของเคี้ยว
 
๔๗. กิริยาใด ไม่เป็นข้อห้ามในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ?
  ก. ฟ้อนรำ ข. ขับร้อง
  ค. ประโคม ง. ฟังเทศน์
 
๔๘. อุโบสถศีลข้อที่ ๘ บัญญัติไว้เพื่อตัดความกังวลในเรื่องใด ?
  ก. ที่นั่งนอน ข. ที่ดื่มกิน
  ค. ที่พักผ่อน ง. ที่พักแรม
 
๔๙. ผู้เข้าจำอุโบสถศีล ควรสนทนากันในเรื่องใด ?
  ก. ครอบครัว ข. การงาน
  ค. เศรษฐกิจ ง. ศีลธรรม
 
๕๐. อานิสงส์ของศีลที่เป็นโลกิยสมบัติ ตรงกับข้อใด ?
  ก. เป็นมนุษย์ ข. เป็นโสดาบัน
  ค. เป็นสกทาคามี ง. เป็นอนาคามี
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๘. หน้า ๑๘๘-๑๙๗.
         

ข้อสอบสนามหลวง