ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันพฤหัสบดี ที่ ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. สมถกัมมัฏฐาน ตรงกับข้อใด ?
  ก. อุบายสงบกาย ข. อุบายสงบวาจา
  ค. อุบายสงบใจ ง. อุบายเรืองปัญญา
 
๒. กัมมัฏฐานข้อใด อบรมให้เกิดปัญญา ?
  ก. สมถกัมมัฏฐาน ข. วิปัสสนากัมมัฏฐาน
  ค. อสุภกัมมัฏฐาน ง. อนุสสติกัมมัฏฐาน
 
๓. ผู้หมั่นเจริญกัมมัฏฐาน ย่อมได้รับประโยชน์โดยตรงด้านใด ?
  ก. จิตใจสงบ ข. มีสุขภาพดี
  ค. ความจำดี ง. ขยันทำงาน
 
๔. สิ่งอันเป็นเหตุให้ใคร่ เรียกว่าอะไร ?
  ก. วัตถุกาม ข. กิเลสกาม
  ค. กามคุณ ง. กามฉันทะ
 
๕. ข้อใด ไม่จัดเป็นวัตถุกาม ?
  ก. เกมส์ ข. ล๊อตเตอรี่
  ค. เพลง ง. ความรัก
 
๖. ข้อใด จัดเป็นปฏิบัติบูชา ?
  ก. ตักบาตรพระ ข. ถวายทาน
  ค. ถวายพวงมาลัย ง. รักษาศีล
 
๗. ข้อใด จัดเป็นธัมมปฏิสันถาร ?
  ก. ต้อนรับตามฐานะ ข. นำน้ำดื่มมาให้
  ค. ให้หนังสือธรรมะ ง. ถามถึงธุระที่มา
 
๘. ข้อใด เป็นเหตุให้เกิดเจตสิกสุข สุขทางใจ ?
  ก. รู้จักพอเพียง ข. มีการงานดี
  ค. มีทรัพย์มาก ง. มีตำแหน่งสูง
 
๙. ผู้ถูกวิหิงสาวิตกครอบงำ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. ฝักใฝ่ในกาม ข. ปองร้ายผู้อื่น
  ค. โลภอยากได้ ง. ทรมานสัตว์
 
๑๐. เมื่อถูกวิหิงสาวิตกครอบงำ จะบรรเทาได้อย่างไร ?
  ก. เจริญเมตตา ข. เจริญกรุณา
  ค. เจริญมุทิตา ง. เจริญอุเบกขา
 
๑๑. ไฟในข้อใด ทำให้คนหลงผิดเห็นกงจักรเป็นดอกบัว ?
  ก. ไฟคือราคะ ข. ไฟคือโทสะ
  ค. ไฟคือโมหะ ง. ไฟคือตัณหา
 
๑๒. ประชาธิปไตยจะสมบูรณ์ ต้องมีอะไรเป็นพื้นฐาน ?
  ก. อัตตาธิปเตยยะ ข. โลกาธิปเตยยะ
  ค. ธัมมาธิปเตยยะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๓. การปกครองระบอบประชาธิปไตย สงเคราะห์เข้าในข้อใด ?
  ก. อัตตาธิปเตยยะ ข. โลกาธิปเตยยะ
  ค. ธัมมาธิปเตยยะ ง. อนาธิปเตยยะ
 
๑๔. ข้อใดเป็นความหมายของคำว่า ญาณ ?
  ก. สมาธิชั้นสูง ข. ปัญญาหยั่งรู้
  ค. มีอิทธิฤทธิ์ ง. การเข้าฌาน
 
๑๕. ข้อใด ไม่จัดเป็นตัณหา ?
  ก. อยากมีบ้านใหม่ ข. อยากให้คนนับถือ
  ค. อยากอยู่คนเดียว ง. อยากรักษาโรคร้าย
 
๑๖. ข้อใด เป็นโทษของตัณหา ?
  ก. ให้เกิดทุกข์ ข. ให้มัวเมา
  ค. ให้ยึดมั่นถือมั่น ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๗. ผู้ตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพ ซึ่งมาในรูปแบบต่างๆ เพราะ… ?
  ก. เกิดความโลภ ข. ขาดปัญญา
  ค. ข่มใจไว้ไม่ได้ ง. เชื่อคนง่าย
 
๑๘. ปาฏิหาริย์อะไร ทำให้คนละชั่วประพฤติดีได้ ?
  ก. อาเทสนาปาฏิหาริย์ ข. อิทธิปาฏิหาริย์
  ค. อนุสาสนีปาฏิหาริย์ ง. ยมกปาฏิหาริย์
 
๑๙. พระอภิธรรมปิฎก ว่าด้วยเรื่องอะไร ?
  ก. แสดงระเบียบปฏิบัติ ข. แสดงบุคคลาธิษฐาน
  ค. แสดงธรรมาธิษฐาน ง. แสดงอิทธิปาฏิหารย์
 
๒๐. พระพุทธเจ้าแสดงธรรมประกาศพระศาสนา จัดเป็นจริยาใด ?
  ก. อัตตัตถจริยา ข. โลกัตถจริยา
  ค. ญาตัตถจริยา ง. พุทธัตถจริยา
 
๒๑. ข้อใด ไม่ใช่โลกัตถจริยา ?
  ก. ตรวจดูสัตว์โลก ข. โปรดเวไนยสัตว์
  ค. ตอบปัญหาเทวดา ง. โปรดพุทธบิดา
 
๒๒. ค้ายาบ้าแล้วถูกจับติดคุก สงเคราะห์เข้าในวัฏฏะข้อใด ?
  ก. กิเลสวัฏฏ์ ข. กัมมวัฏฏ์
  ค. วิปากวัฏฏ์ ง. สังสารวัฏฏ์
 
๒๓. เพราะเหตุใด มนุษย์จึงต้องเวียนว่ายตายเกิด ?
  ก. ทำกรรมชั่ว ข. มีโลกนี้โลกหน้า
  ค. รับผลกรรม ง. มีกิเลสกรรมวิบาก
 
๒๔. คำว่า สิกขา มีความหมายว่าอย่างไร ?
  ก. เรียนหนังสือ ข. ฝึกหัดกายวาจาใจ
  ค. รักษาความดี ง. เจริญสมาธิภาวนา
 
๒๕. สาระสำคัญของการศึกษาไตรสิกขา คืออะไร ?
  ก. เป็นมนุษย์สมบูรณ์ ข. โลกสงบร่มเย็น
  ค. โลกเจริญก้าวหน้า ง. ทำให้โลกพัฒนา
 
๒๖. การบำเพ็ญสมถกัมมัฏฐาน ตรงกับสิกขาข้อใด ?
  ก. อธิสีลสิกขา ข. อธิจิตตสิกขา
  ค. อธิปัญญาสิกขา ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๗. ในอปัสเสนธรรม ข้อพิจารณาแล้วบรรเทา ตรงกับข้อใด ?
  ก. งดเหล้าเข้าพรรษา ข. งดอบายมุข
  ค. งดจองเวรต่อกัน ง. งดสูบบุหรี่
 
๒๘. ยาบ้าและสิ่งเสพติด พิจารณาแล้ว ควรทำอย่างไร ?
  ก. เสพ ข. อดกลั้น
  ค. เว้น ง. บรรเทา
 
๒๙. ปรารถนาให้ผู้อื่นมีความสุข จัดเป็นอัปปมัญญาข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๐. มีจิตริษยาเมื่อเห็นคนอื่นได้ดี ชื่อว่าไม่มีอัปปมัญญาข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๑. อัปปมัญญาข้อใด เป็นคุณให้เกิดความเที่ยงธรรม ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๒. ข้อใด กล่าวการเกิดในภพใหม่ของพระโสดาบันไม่ถูกต้อง ?
  ก. ไม่เกิดในอบายภูมิ ข. เกิดไม่เกินเจ็ดชาติ
  ค. เกิดใหม่เป็นโสดาบัน ง. เกิดใหม่เป็นปุถุชน
 
๓๓. ทำราคะ โทสะ โมหะ ให้เบาบาง เป็นคุณสมบัติของใคร ?
  ก. พระโสดาบัน ข. พระอนาคามี
  ค. พระสกทาคามี ง. พระอรหันต์
 
๓๔. โสดาบัน แปลว่าอะไร ?
  ก. ผู้ไกลจากกิเลส ข. ผู้ประเสริฐสูงสุด
  ค. ผู้ไม่มาโลกนี้อีก ง. ผู้ถึงกระแสนิพพาน
 
๓๕. กิเลสในข้อใด พระอนาคามีละได้เด็ดขาด ?
  ก. กามราคะ ข. รูปราคะ
  ค. อรูปราคะ ง. มานะ
 
๓๖. กิเลสที่เป็นดุจกระแสน้ำท่วมใจสัตว์ เรียกว่าอะไร ?
  ก. โยคะ ข. โอฆะ
  ค. อาสวะ ง. มานะ
 
๓๗. อริยสัจในข้อใด จัดว่าเป็น เหตุ ?
  ก. ทุกข์ สมุทัย ข. สมุทัย นิโรธ
  ค. สมุทัย มรรค ง. มรรค นิโรธ
 
๓๘. บุคคลที่พอแนะนำให้ตรัสรู้ตามได้ ตรงกับข้อใด ?
  ก. อุคฆติตัญญู ข. วิปจิตัญญู
  ค. เนยยะ ง. ปทปรมะ
 
๓๙. อนุปุพพีกถาข้อใด ฟอกจิตไม่ให้เป็นคนโหดร้าย ?
  ก. ทานกถา ข. สีลกถา
  ค. สัคคกถา ง. กามาทีนวกถา
 
๔๐.

บูชาพระคุณ ค้ำจุนพระศาสนา พาสู่ความสงบ จบแค่นิพพาน
หมายถึงอนุปุพพีกถาข้อใด ?

      
  ก. ทานกถา ข. สีลกถา
  ค. สัคคกถา ง. เนกขัมมานิสังสกถา
 
๔๑. กลัวคนอื่นจะดีกว่า จัดเป็นมัจฉริยะใด ?
  ก. กุลมัจฉริยะ ข. ลาภมัจฉริยะ
  ค. วัณณมัจฉริยะ ง. ธัมมมัจฉริยะ
 
๔๒. เหตุใด ความตายจึงชื่อว่า มัจจุมาร ?
  ก. เพราะเป็นเหตุตัดกิเลส ข. เพราะเป็นเหตุตัดทุกข์
  ค. เพราะเป็นเหตุตัดชีวิต ง. เพราะเป็นเหตุตัดความดี
 
๔๓. เวทนา มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ความเจ็บปวด ข. ความรู้สึก
  ค. ความเห็นใจ ง. ความสงสาร
 
๔๔. เมตตา เป็นสัปปายะแก่คนมีจริตอะไร ?
  ก. ราคจริต ข. โทสจริต
  ค. โมหจริต ง. วิตกจริต
 
๔๕. คนคิดฟุ้งซ่านจนนอนไม่หลับ ควรแก้ด้วยวิธีใด ?
  ก. เจริญอานาปานสติ ข. เจริญมรณสติ
  ค. เจริญเทวตานุสสติ ง. เจริญกายคตาสติ
 
๔๖. พระธรรมคุณข้อว่า สนฺทิฏฺฐิโก ตรงกับข้อใด ?
  ก. ผู้บรรลุพึงเห็นเอง ข. ชนพึงรู้เฉพาะตน
  ค. ควรเรียกให้มาดู ง. พึงน้อมเข้ามาในตน
 
๔๗. ความรู้คู่คุณธรรม ตรงกับพระพุทธคุณข้อใด ?
  ก. สมฺมาสมฺพุทฺโธ ข. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
  ค. สุคโต โลกวิทู ง. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ
 
๔๘. พระสงฆ์ได้ชื่อว่า อุชุปฏิปนฺโน เพราะปฏิบัติตนเช่นไร ?
  ก. ปฏิบัติดีแล้ว ข. ปฏิบัติไม่ลวงโลก
  ค. ปฏิบัติชอบ ง. ปฏิบัติสมควร
 
๔๙. โครงการทุนเล่าเรียนหลวง ที่พระราชทานแก่คณะสงฆ์ไทย
จัดเป็นบารมีใด ?
  ก. ทานบารมี ข. ปัญญาบารมี
  ค. อธิษฐานบารมี ง. เมตตาบารมี
 
๕๐. ยามบุญมาวาสนาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก ตรงกับข้อใด ?
  ก. กุศลชนกกรรม ข. กุศลอุปัตถัมภกกรรม
  ค. กุศลอาสันนกรรม ง. กุศลอาจิณณกรรม
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๐. หน้า ๑๘๐-๑๘๘.
         

ข้อสอบสนามหลวง