ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๙
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว ระบายในกระดาษใบตอบ
ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. สมถกัมมัฏฐาน เป็นอุบายสงบใจจากอะไร ?
  ก. นิวรณ์ ข. อุปกิเลส
  ค. วัตถุกาม ง. อกุศลกรรม
 
๒. จะรู้แจ้งสรรพสิ่งตามเป็นจริง ต้องเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?
  ก. อนุสสติ ข. อสุภะ
  ค. สมถะ ง. วิปัสสนา
 
๓. ข้อใด จัดเป็นอามิสบูชา ?
  ก. ช่วยเหลือคนเจ็บป่วย ข. ให้เงินพ่อแม่
  ค. เคารพเชื่อฟังพ่อแม่ ง. รักษาศีล
 
๔. ข้อใด จัดเป็นอามิสปฏิสันถาร ?
  ก. เลี้ยงอาหาร ข. ยิ้มแย้มแจ่มใส
  ค. ต้อนรับสมฐานะ ง. มีมิตรไมตรี
 
๕. อะไรเป็นกายิกสุข คือสุขทางกาย ?
  ก. อารมณ์ดี ข. จิตผ่องใส
  ค. ไม่มีโรค ง. ไม่ซึมเศร้า
 
๖. คนมีกามวิตก มักมีพฤติกรรมเช่นใด ?
  ก. ขาดเมตตา ข. วิตกกังวล
  ค. โกรธง่าย ง. เจ้าชู้
 
๗. จะบรรเทาพยาบาทวิตกด้วยวิธีใด ?
  ก. แผ่เมตตา ข. รักษาศีล
  ค. สวดมนต์ ง. ฟังธรรม
 
๘. ความคิดในทางใด จัดเป็นเนกขัมมวิตก ?
  ก. ออกจากกาม ข. ไม่พยาบาท
  ค. ไม่ปองร้าย ง. ไม่เบียดเบียน
 
๙. คิดอย่างไร จัดเป็นอวิหิงสาวิตก ?
  ก. คิดไม่เบียดเบียน ข. คิดแก้ปัญหา
  ค. ไม่คิดปองร้าย ง. คิดออกบวช
 
๑๐. คนที่เชื่อง่ายไร้เหตุผล เพราะถูกไฟใดเผา ?
  ก. ไฟราคะ ข. ไฟโทสะ
  ค. ไฟโมหะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๑. โลกาธิปเตยยะ มีลักษณะเช่นไร ?
  ก. ไม่ฟังใคร ข. ไม่ตามกระแส
  ค. ถือความยุติธรรม ง. ถือเสียงข้างมาก
 
๑๒. ข้อใดเป็นความหมายของคำว่า ญาณ ?
  ก. สมาธิชั้นสูง ข. ปัญญาหยั่งรู้
  ค. อิทธิฤทธิ์ ง. ฌานสมาบัติ
 
๑๓. ปัญญาหยั่งรู้ว่า ตัณหาเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัจจญาณ ข. กิจจญาณ
  ค. กตญาณ ง. มรรคญาณ
 
๑๔. ปัญญาหยั่งรู้ว่า ทุกข์เรากำหนดรู้ได้แล้ว ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัจจญาณ ข. กิจจญาณ
  ค. กตญาณ ง. มรรคญาณ
 
๑๕. ความทะยานอยากในวัตถุกาม ตรงกับข้อใด ?
  ก. กามตัณหา ข. ภวตัณหา
  ค. วิภวตัณหา ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๖. ความอยากใด จัดเป็นวิภวตัณหา ?
  ก. อยากฆ่าตัวตาย ข. อยากเป็นเทวดา
  ค. อยากหน้าตาดี ง. อยากมีเงินทอง
 
๑๗. พระธรรมเทศนาที่ทรงแสดงในที่ต่างๆ จัดอยู่ในปิฎกใด ?
  ก. พระวินัยปิฎก ข. พระสุตตันตปิฎก
  ค. พระอภิธรรมปิฎก ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๘. ข้อใด จัดเป็นพุทธัตถจริยา ?
  ก. บัญญัติสิกขาบท ข. สงเคราะห์ชาวโลก
  ค. โปรดพุทธบิดา ง. โปรดสัตว์
 
๑๙. มนุษย์เวียนตายเวียนเกิดในภพภูมิต่างๆ ด้วยอำนาจอะไร ?
  ก. กิเลส ข. กรรม
  ค. วิบาก ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๐. จะตัดกรรมได้ ต้องตัดอะไรก่อน ?
  ก. กิเลส ข. กรรม
  ค. วิบาก ง. บาป
 
๒๑. การฝึกอบรมกายวาจาใจ เป็นความหมายของข้อใด ?
  ก. สิกขา ข. จริยา
  ค. ปฏิปทา ง. ภาวนา
 
๒๒. ปัญญากำหนดรู้อาการของไตรลักษณ์ จัดเข้าในสิกขาใด ?
  ก. อธิศีลสิกขา ข. อธิจิตตสิกขา
  ค. อธิปัญญาสิกขา ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๓. ลักษณะที่เสมอกันแห่งสังขารทั้งปวง เรียกว่าอะไร ?
  ก. ไตรสิกขา ข. ไตรภูมิ
  ค. ไตรลักษณ์ ง. ไตรวัฏฏ์
 
๒๔. ทุกขตา ความเป็นทุกข์แห่งสังขารทั้งปวง มีสภาวะเช่นไร ?
  ก. ทนได้ยาก ข. ไม่เที่ยง
  ค. ไม่มีตัวตน ง. ไม่อยู่ในอำนาจ
 
๒๕. อปัสเสนธรรมข้อว่า พิจารณาแล้วเว้น หมายถึงเว้นอะไร ?
  ก. อาหาร ข. ยารักษาโรค
  ค. เครื่องนุ่งห่ม ง. สิ่งเสพติด
 
๒๖. ภาวะจิตที่แผ่ไปโดยไม่มีประมาณ ไม่มีขอบเขต เรียกว่าอะไร ?
  ก. พรหมวิหาร ข. อัปปมัญญา
  ค. ภาวนา ง. กรรมฐาน
 
๒๗. การเจริญเมตตาอัปปมัญญา ควรเริ่มที่ใครก่อน ?
  ก. ตนเอง ข. มิตร
  ค. ศัตรู ง. สัตว์โลก
 
๒๘. มีจิตริษยาเมื่อเห็นคนอื่นได้ดี ชื่อว่าไม่มีอัปปมัญญาข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๒๙. ผู้แรกถึงกระแสพระนิพพาน หมายถึงพระอริยบุคคลชั้นใด ?
  ก. พระโสดาบัน ข. พระสกทาคามี
  ค. พระอนาคามี ง. พระอรหันต์
 
๓๐. พระอนาคามี ละสังโยชน์ชนิดใดได้เด็ดขาด ?
  ก. สักกายทิฏฐิ ข. รูปราคะ
  ค. อรูปราคะ ง. มานะ
 
๓๑. ศรัทธาในสัมปรายิกัตถประโยชน์ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. เชื่อสิ่งที่ควรเชื่อ ข. เชื่อพ่อแม่
  ค. เชื่อตำรา ง. เชื่อพระ
 
๓๒. ผู้รู้จักบาปบุญคุณโทษ จัดเป็นสัมปทาใด ?
  ก. สัทธาสัมปทา ข. สีลสัมปทา
  ค. จาคสัมปทา ง. ปัญญาสัมปทา
 
๓๓. พระพุทธเจ้าทรงแสดงเรื่องทาน เพื่อประโยชน์อะไร ?
  ก. ละความตระหนี่ ข. ไม่เบียดเบียน
  ค. ไม่พยาบาท ง. ไปสวรรค์
 
๓๔. สัคคกถา มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องใด ?
  ก. ฟอกจิตให้สงบ ข. ลดตระหนี่
  ค. หนีกามารมณ์ ง. มุ่งตรงสวรรค์
 
๓๕. ความตระหนี่อะไร จัดเป็นอาวาสมัจฉริยะ ?
  ก. ที่อยู่ ข. สมบัติ
  ค. ความรู้ ง. ตระกูล
 
๓๖. คนที่ไม่รู้จักแบ่งปัน หวงไว้บริโภคคนเดียว เพราะตระหนี่อะไร ?
  ก. ตระกูล ข. ลาภ
  ค. วรรณะ ง. ที่อยู่
 
๓๗. คนทุจริต คิดมิชอบ เพราะถูกมารประเภทใดครอบงำ ?
  ก. กิเลสมาร ข. อภิสังขารมาร
  ค. มัจจุมาร ง. เทวปุตตมาร
 
๓๘. คำว่ามาร เป็นโทษที่ล้างผลาญอะไร ?
  ก. ความดี ข. ความชั่ว
  ค. ความเศร้าหมอง ง. ความทุกข์
 
๓๙. ขณะเจริญพระกัมมัฏฐาน มักง่วงนอนเพราะถูกนิวรณ์ใดครอบงำ ?
  ก. กามฉันท์ ข. พยาบาท
  ค. ถีนมิทธะ ง. วิจิกิจฉา
 
๔๐. อาฆาตมาดร้ายจองเวรผู้อื่น เพราะถูกนิวรณ์ใดครอบงำ ?
  ก. กามฉันท์ ข. พยาบาท
  ค. ถีนมิทธะ ง. วิจิกิจฉา
 
๔๑. วิจิกิจฉา หมายถึง ความลังเลสงสัยในเรื่องใด ?
  ก. บาปบุญ ข. พระรัตนตรัย
  ค. นรกสวรรค์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๒. ความรู้สึกสุขทุกข์ เฉย ๆ ไม่สุขไม่ทุกข์ เรียกว่าอะไร ?
  ก. รูป ข. เวทนา
  ค. สัญญา ง. สังขาร
 
๔๓. โสมนัส ในเวทนา ๕ หมายถึงข้อใด ?
  ก. ทุกข์กาย ข. ทุกข์ใจ
  ค. สุขกาย ง. สุขใจ
 
๔๔. คนถือมงคลตื่นข่าว ชอบเชื่อข่าวลือ จัดเป็นคนมีจริตใด ?
  ก. ราคจริต ข. โทสจริต
  ค. โมหจริต ง. สัทธาจริต
 
๔๕. คุณของพระธรรมข้อว่า สนฺทิฏฺฐิโก ตรงกับข้อใด ?
  ก. เห็นได้ด้วยตน ข. ไม่จำกัดกาล
  ค. รู้เฉพาะตน ง. เรียกให้มาดู
 
๔๖. อปริหานิยธรรม ส่งเสริมสนับสนุนเรื่องใด ?
  ก. ความสามัคคี ข. ความขยัน
  ค. ความอดทน ง. ความพอเพียง
 
๔๗. การประกอบอาชีพในทางสุจริต จัดเข้าในมรรคใด
  ก. สัมมาทิฏฐิ ข. สัมมาสังกัปปะ
  ค. สัมมากัมมันตะ ง. สัมมาอาชีวะ
 
๔๘. พุทธคุณบทว่า โลกวิทู ตรงกับข้อใด ?
  ก. ผู้ตรัสรู้เอง ข. ผู้รู้แจ้งโลก
  ค. ผู้เสด็จไปดีแล้ว ง. ผู้มีโชค
 
๔๙. สังฆคุณบทว่า ทกฺขิเณยฺโย หมายถึงบุคคลในข้อใด ?
  ก. ปุถุชน ข. กัลยาณชน
  ค. สาธุชน ง. อริยบุคคล
 
๕๐. พระมหาชนก เป็นแบบอย่างของผู้บำเพ็ญบารมีธรรมใด ?
  ก. ทานบารมี ข. สีลบารมี
  ค. วิริยบารมี ง. สัจจบารมี
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  ปัญหาและเฉลยข้อสอบ นักธรรมชั้นโท-เอก และธรรมศึกษาตรี-โท-เอก พ.ศ.๒๕๕๙. หน้า ๖๙-๗๗.
         

ข้อสอบสนามหลวง