ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๓. วิพฺภนฺตกวตฺถุ. (๒๔๒)

	"โย นิพฺพนฏฺโติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต
เอกํ วิพฺภนฺตกํ อารพฺภ กเถสิ.

	เอโก ๑ กิร มหากสฺสปตฺเถรสฺส สทฺธิวิหาริโก หุตฺวา จตฺตาริ
ฌานานิ อุปฺปาเทตฺวาปิ อตฺตโน มาตุลสฺส สุวณฺณการสฺส เคเห วิสภาครูปารมฺมณํ ทิสฺวา ตตฺถ ปฏิพทฺธจิตฺโต วิพภมิ. อถ นํ มนุสฺสา อลสภาเวน กมฺมํ กาตุ อนิจฺฉนฺตํ เคหา นีหรึสุ. โส ปาปมิตฺตสํสคฺเคน โจรกมฺเมน ชีวิตํ กปฺเปนฺโต วิจริ. อถ นํ เอกทิวสํ คเหตฺวา ปจฺฉาพาหุ คาฬฺหพนฺธนํ พนฺธิตฺวา จตุกฺเก จตุกฺเก กสาหิ ตาเลนฺตา อาฆาตํ ๒ นยึสุ. เถโร ปิณฺฑาย จริตุ ปวิสนฺโต ตํ ทกฺขิณทฺวาเรน นีหริยมานํ ทิสฺวา พนฺธนํ สิถิลํ กาเรตฺวา "ปุพฺเพ ตยา ปริจิตํ กมฺมฏฺานํ ปุน อาวชฺเชหี ติ อาห. โส เตน โอวาเทน สตุปฺปาทํ ลภิตฺวา ปุน จตุตฺถชฺฌานํ นิพฺพตฺเตสิ. อถ นํ อาฆาตนํ เนตฺวา "ฆาเตสฺสาม าติ สูเล อุตฺตาเสสุ. โส น ภายติ น สนฺตสติ. อถ สฺส ตสฺมึ ตสฺมึ ทิสาภาเค ิตา มนุสฺสา อสิสตฺติโตมราทีนิ อาวุธานิ อุกฺขิปิตฺวาปิ ตํ อสนฺตสนฺตเมว ทิสฺวา "ปสฺสถ โภนฺโต อิมํ ปุริสํ, อเนกสตานํปิ อาวุธหตฺถานํ ปุริสานํ มชฺเฌ เนวจฺฉมฺภติ น เวธติ, อโห อจฺฉริยนฺ ติ อจฺฉริยพฺภูตชาตา มหานาทํ นทิตฺวา รญฺโ ตํ ปวตฺตึ อาโรเจสุ. ราชา ตํ การณํ สุตฺวา "วิสฺสชฺเชถ นนฺ ติ วตฺวา ๓ สตฺถุ สนฺติกํปิ คนฺตฺวา ตม ตฺถํ อาโรเจสิ. ๔ สตฺถา โอภาสํ ผริตฺวา ตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถม าห
	"โย นิพฺพนฏฺโ วนาธิมุตฺโต วนมุตฺโต วนเมว ธาวติ, ตํ ปุคฺคลเมว ปสฺสถ: มุตฺโต พนฺธนเมว ธาวตี ติ.
	ตสฺส ตฺโถ: "โย ปุคฺคโล คิหิภาเว อาลยสงฺขาตํ วนฏฺํ
ฉฑฺเฑตฺวา ปพฺพชิตตาย นิพฺพนฏฺโ วิหารสงฺขาเต ตโปวเน อธิมุตฺโต ฆราวาสพนฺธนสงฺขาตา ตณฺหาวนา มุตฺโต หุตฺวา ปุน ตํ ฆราวาสพนฺธนํ ตณฺหาวนเมว ธาวติ, เอวนฺตํ ปุคฺคลํ ปสฺสถ; เอโส ฆราวาสพนฺธนโต มุตฺโต ปุน ฆราวาสพนฺธนเมว ธาวตี ติ.

	อิมํ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา โส ราชปุริสานมนฺตเร สูลคฺเค
นิสินฺโนว อุทยพฺพยํ ปฏฺเปตฺวา ติลกฺขณํ อาโรเปตฺวา สงฺขาเร สมฺมสนฺโต โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา สมาปตฺติสุขํ อนุภวนฺโต เวหาสํ อุปฺปติตฺวา อากาเสเนว สตฺถุ สนฺติกํ อาคนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา ปพฺพชิตฺวา สราชิกาย ปริสาย มชฺเฌเยว อรหตฺตํ ปาปุณี ติ.
วิพฺภนฺตกวตฺถุ.
************
๑. ยุ. เอโส. ๒. อาฆาตนนฺติ ยุตฺตตรํ. ๓. สี. ม. ยุ. อาห. ๔. สี. ม. ยุ. อาโรจยึสุ.