ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๘. นิคฺคณฺวตฺถุ. (๒๒๙)

	"อลชฺชิตาเยติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
นิคฺคณฺเ อารพฺภ กเถสิ.

	เอกสฺมึ หิ ทิวเส ภิกฺขู นิคฺคณฺเ ทิสฺวา กถํ สมุฏฺาเปสุ
"อาวุโส สพฺพโส อปฺปฏิจฺฉนฺเนหิ อเจลเกหิ อิเม นิคฺคณฺา วรตรา, เย เอกํ ปุริมปสฺสํปิ ตาว ปฏิจฺฉาเทนฺติ, สหิริกา มญฺเ เอเตติ. ตํ สุตฺวา นิคฺคณฺา "น มยํ เอเตน การเณน ปฏิจฺฉาเทม, `ปํสุรชาทโย ปน ปุคฺคลาเอว ชีวิตินฺทฺริยปฺปฏิพทฺธา; เอวเมเต โน ภิกฺขาภาชเนสุ มา ปตึสูติ อิมินา การเณน ปฏิจฺฉาเทม าติ วตฺวา เตหิ สทฺธึ วาทปฺปฏิวาทวเสน พหุ กถํ กรึสุ.๑ ภิกฺขู สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา นิสินฺนกาเล ตํ ปวตฺตึ อาโรเจสุ. สตฺถา "ภิกฺขเว อลชฺชิตพฺเพ ลชฺชิตฺวา ลชฺชิตพฺเพ อลชฺชมานา นาม ทุคฺคติปรายนาว โหนฺตี ติ วตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิ
	"อลชฺชิตาเย ลชฺชนฺติ ลชฺชิตาเย น ลชฺชเร มิจฺฉาทิฏฺิสมาทานา สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคตึ. อภเย ภยทสฺสิโน ภเย จ อภยทสฺสิโน มิจฺฉาทิฏฺิสมาทานา สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคตินฺ ติ.
ตตฺถ "อลชฺชิตาเยติ: อลชฺชิตพฺเพน ภิกฺขาภาชเนน. ภิกฺขาภาชนํ หิ อลชฺชิตพฺพํ นาม. เต ปน ตํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา วิจรนฺตา เตน ลชฺชนฺติ นาม. ลชฺชิตาเยติ: อปฺปฏิจฺฉนฺเนน หิริโกปินงฺเคน. หิริโกปินงฺคญฺ หิ ลชฺชิตพฺพํ นาม. เต ปน ตํ อปฺปฏิจฺฉาเทตฺวา วิจรนฺตา ลชฺชิตาเย น ลชฺชนฺติ นาม. เตน เตสํ อลชฺชิตพฺเพน ลชฺชตํ ลชฺชิตพฺเพน อลชฺชตํ ตุจฺฉคฺคหณภาเวน จ อญฺถา คหณภาเวน จ มิจฺฉาทิฏฺิ โหติ, ตํ สมาทยิตฺวา วิจรนฺตา เต มิจฺฉาทิฏฺิสมาทานา สตฺตา นิรยาทิเภทํ ทุคฺคตึ คจฺฉนฺตี ติ อตฺโถ. อภเยติ: ภิกฺขาภาชนํ นิสฺสาย ราคโทสโมหมานทิฏฺิกิเลสทุจฺจริตภยานํ อนุปฺปชฺชนโต ภิกฺขาภาชนํ อภยํ นาม. ภเยน ตํ ปฏิจฺฉาเทนฺตา ปน อภเย ภยทสฺสิโน นาม. หิริโกปินงฺคํ ปน นิสฺสาย ราคาทีนํ อุปฺปชฺชนโต ตํ ภยํ นาม. ตสฺส อปฺปฏิจฺฉาทเนน ภเย จ อภยทสฺสิโน. ตสฺส อญฺถา จ คหณสฺส สมาทินฺนตฺตา มิจฺฉาทิฏฺิสมาทานา สตฺตา ทุคฺคตึ คจฺฉนฺตี ติ อตฺโถ.

	เทสนาวสาเน พหู นิคฺคณฺา สํวิคฺคมานสา ปพฺพชึสุ. ๒
สมฺปตฺตานํปิ สาตฺถิกา เทสนา อโหสี ติ.
นิคฺคณฺวตฺถุ.
************
๑. สี. ยุ. กเถสุ. ๒. กถมิทํ วุตฺตํ, เตสํ หิ ปรมฺมุขา คาถา ภาสิตา.